Dàn ý sẽ rất hữu ích cho việc sắp xếp các ý tưởng và thông tin cho một bài phát biểu, bài luận, một cuốn tiểu thuyết hoặc tài liệu hướng dẫn ôn tập dựa trên các ghi chép của bạn. Thoạt đầu thì việc lập một dàn ý có vẻ phức tạp, nhưng bạn có thể học để đạt được kỹ năng sắp xếp cần thiết! Hãy bắt đầu bằng cách phác thảo ý tưởng và chọn một cấu trúc cho dàn ý.
Phần 1 của 4:
Phác thảo ý tưởng
Một số người nghĩ ra ý tưởng tốt hơn khi họ viết trên giấy. Ngoài ra, bạn có thể dễ dàng vẽ sơ đồ hoặc các dẫn chứng để hình dung ra các khái niệm của chủ đề. Tuy nhiên, có thể bạn sẽ mất thời gian hơn khi viết trên giấy, và trông nó cũng không được gọn gàng.
Đánh máy có thể dễ hơn nếu các ghi chép của bạn đã có sẵn trong máy tính, vì bạn có thể sao chép và dán vào dàn ý. Tính năng sao chép và dán cũng cho phép bạn dễ dàng sắp xếp lại các phần trong dàn ý nếu cần thiết. Ngoài ra, nếu đánh máy thì bạn cũng sẽ dễ sao chép thông tin từ dàn ý và dán vào bài làm. Tuy nhiên, bạn sẽ khó ghi chú bên lề trang giấy hoặc vẽ ra các sơ đồ.
Nếu bạn đang thực hiện một dự án sáng tạo như viết tiểu thuyết, xác định khái niệm, thể loại hoặc tiền đề, hãy sử dụng dàn ý để xây dựng cấu trúc của tác phẩm.
Ban đầu chủ đề của bạn có thể tương đối rộng, nhưng bạn cần đặt ra một hướng đi. Ví dụ, chủ đề bài luận môn lịch sử của bạn có thể là cuộc sống của người Pháp trong suốt thời kỳ chiếm đóng của Đức thời chiến tranh thế giới thứ II. Khi viết dàn ý, bạn nên thu hẹp chủ đề vào những người kháng chiến gọi là quân du kích.
Với bài tập ở trường, bạn cần xem lại bản hướng dẫn hoặc hỏi giáo viên. Nếu lập dàn ý cho công việc, bạn có thể dùng một dàn ý có sẵn để làm mẫu.
Nếu lập dàn ý cho riêng mình, bạn có thể chọn định dạng nào hiệu quả đối với bạn. Ví dụ, bạn có thể viết dàn ý bằng tốc ký.
Các ý tưởng được chú giải
Các trích dẫn
Các số liệu thống kê
Các sự kiện lịch sử
Viết tự do các ý tưởng nảy ra trong đầu bạn.
Tạo một bản đồ tư duy.
Viết các suy nghĩ của bạn lên các thẻ mục.
Ví dụ, bạn có thể viết một bài luận về sự thay đổi chính sách. Luận điểm của bạn có thể là “Các nhà hoạch định chính sách nên thực hiện cách tiếp cận từng bước một khi thay đổi chính sách để giảm xung đột, cho phép điều chỉnh và khuyến khích thoả hiệp”. Mỗi lý do được liệt kê trong luận điểm của bạn sẽ trở thành một ý chính trong dàn ý.
Phần 2 của 4:
Xây dựng cấu trúc dàn ý
Các số La Mã – I, II, III, IV, V
Các chữ cái viết hoa – A, B, C
Các chữ số Ả Rập – 1, 2, 3
Các chữ cái viết thường – a, b, c
Các chữ số Ả Rập trong ngoặc – (1), (2), (3)
1.0 – Việc thay đổi chính sách từng bước khuyến khích thoả hiệp
1.1 – Cả hai bên đều có tác động đến chính sách
1.1.1 – Mỗi bên trình bày lý lẽ trước khi biểu quyết
1.1.2 – Các công dân nêu ý kiến của mình
1.2 – Không bên nào đạt được mọi thứ mình muốn
Bạn có thể dùng các từ ngữ ngắn để sắp xếp nhanh các ý tưởng, để viết dàn ý cho bài phát biểu hoặc để lập dàn ý cho riêng bạn.
Bạn có thể dùng các câu đầy đủ để sau đó viết bài luận hoàn chỉnh dễ dàng hơn, để viết bản hướng dẫn ôn tập cho dễ hiểu hoặc để đáp ứng các yêu cầu của nhiệm vụ được giao.
Phần 3 của 4:
Sắp xếp các ý tưởng
Nếu có ghi các ý tưởng hoặc lập bản đồ tư duy, bạn nên dùng bút đánh dấu có nhiều màu khác nhau để nhận biết các ý tưởng nào thuộc cùng một nhóm.
Sắp xếp các thẻ mục nếu bạn sử dụng các thẻ này để động não. Xếp các thẻ ghi các ý tưởng liên quan vào với nhau. Ví dụ, bạn có thể xếp các thẻ thành chồng hoặc thành hàng cho dễ đọc.
Ví dụ, ý chính của bạn có thể là: Tác phẩm Frankenstein của Mary Shelley đề cao cảm xúc hơn là lý trí. Các ý phụ của bạn có thể là: Victor Frankenstein hồi phục nhờ tự nhiên, và các nỗ lực thí nghiệm khoa học của ông đã tạo ra một con quái vật. Với các chi tiết hỗ trợ, bạn có thể nêu các câu trích dẫn trong truyện.
Nếu bạn viết một câu chuyện hoặc trình bày một quan điểm lịch sử, việc sắp xếp theo thứ tự thời gian sẽ là hợp lý. Với một bài luận hoặc bài phát biểu, hãy chọn chủ đề phụ có nhiều dẫn chứng nhất để bắt đầu. Từ đó, bạn sẽ sắp xếp các chủ đề phụ khác sao cho mỗi chủ đề chuyển mượt mà sang chủ đề tiếp theo.
Các ý tưởng rộng của bạn cần có sự kết nối với luận điểm hoặc ý tưởng chủ đạo. Nếu không, bạn cần viết lại câu luận đề để phản ánh các ý tưởng chính mà bạn đưa vào dàn ý.
Câu “mồi” để cuốn hút người đọc
1-2 câu bao quát về chủ đề
Câu luận đề
Dàn ý ghi bằng cụm từ: II. Frankenstein đề cao cảm xúc hơn lý trí
Dàn ý ghi bằng câu đầy đủ: II. Trong tiểu thuyết Frankenstein, tác giả Mary Shelley đề cao cảm xúc hơn lý trí.
Tuỳ vào mục đích của dàn ý, bạn có thể có nhiều ý phụ hơn. Ví dụ, một tiểu thuyết có thể có nhiều ý phụ. Một bản hướng dẫn ôn tập cũng thường có nhiều ý phụ.
Trong bài luận, đây thường lời nơi bạn “chứng minh” cho lập luận của bạn.
Trong tác phẩm sáng tạo, bạn có thể nêu các chi tiết cần thiết mà bạn cần đưa vào bối cảnh đó, chẳng hạn như một mâu thuẫn nội tại của nhân vật chính.
Tương tự như các ý phụ, bạn có thể có nhiều chi tiết hỗ trợ hơn tuỳ vào mục đích. Một cuốn tiểu thuyết hoặc hướng dẫn ôn tập thường có nhiều chi tiết hơn.
Định dạng số và chữ cái:
Số La Mã
Chữ cái viết hoa
Số Ả Rập
Chữ cái viết thường
Số Ả Rập viết trong ngoặc
Định dạng số thập phân
1.0
1.1
1.1.1
1.1.1.1
Nhắc lại luận điểm.
1-2 câu tóm tắt.
1 câu kết luận.
Phần 4 của 4:
Hoàn tất dàn ý
Đây cũng là dịp để bạn tìm các phần bị thiếu hoặc các ý tưởng chưa được triển khai đầy đủ. Nếu bạn nhận thấy có chỗ nào vẫn còn các câu hỏi chưa được giải đáp, hãy điền thêm thông tin vào các lỗ hổng đó.
Nếu là dàn ý chỉ để cho riêng mình thì có lẽ bạn không cần làm bước này.
Nhờ ai đó giúp bạn kiểm tra lỗi cũng là ý hay, vì thường thì bạn sẽ khó nhận ra lỗi khi tự xem bài của mình.
Trong khi chỉnh sửa dàn bài, bạn hãy đối chiếu lại với bản hướng dẫn để đảm bảo là đã đáp ứng đầy đủ yêu cầu. Nếu không, bạn cần quay lại sửa những chỗ sai sót.
Bạn có thể viết thêm các lớp nếu bạn muốn bổ sung thông tin.
Bạn cũng có thể thêm các lớp cho tác phẩm sáng tạo dài hoặc bản hướng dẫn ôn tập.
Viết ngắn gọn và đơn giản. Dàn ý không cần văn phong trau chuốt; nó chỉ cần nêu lên được luận điểm của bạn.
Đừng ngại ngần loại bỏ các thông tin không liên quan khi bạn nghiên cứu về chủ đề và thu hẹp trọng tâm.
Bạn cũng có thể sử dụng dàn ý như một công cụ học thuộc lòng!. Chọn các từ ngữ súc tích để gợi nhắc về một khái niệm.
Bạn có thể dùng phần mềm chuyên dụng hoặc chương trình hiệu chỉnh văn bản để sắp xếp dàn ý tự động. Ví dụ, Microsoft Word có tính năng cho phép bạn tạo văn bản dàn ý hoặc định dạng theo ý muốn.
Mỗi cấp độ của dàn ý nên thụt đầu dòng vào 0.5 -1 inch (1,3 – 2,5 cm) so với cấp độ trước đó để dễ nhận ra từng cấp độ. Lưu ý rằng điều này có thể không hiệu quả lắm nếu bạn viết câu đầy đủ.
Nếu bạn tìm được bằng chứng trái chiều với lập luận của bạn thì đừng bỏ qua. Hãy đưa nó vào dàn ý, và dùng các bước phụ để tóm tắt lý lẽ phản biện của bạn.
Nhìn chung, bạn nên tránh chỉ đưa một ý hoặc một ý phụ cho bất cứ cấp độ nào trong dàn ý. Nếu đã có ý A, bạn cần có thêm ý B hoặc A’ vào cấp độ đó.
Dàn ý không phải là bài luận ở một hình thức khác. Bạn chỉ viết các ý chính chứ không phải tất cả các chi tiết.
Bài viết gốc: https://www.wikihow.vn/L%E1%BA%ADp-D%C3%A0n-%C3%BD