Tóm tắt bài báo khoa học là quá trình khái quát nội dung của một nghiên cứu hoàn chỉnh đã được đăng tải trên các ấn phẩm khoa học đã được bình duyệt. Bản tóm tắt bài báo khoa học mô tả cho người đọc một cách ngắn gọn về công trình nghiên cứu, giúp họ hiểu thêm về trọng tâm bài báo. Tóm tắt bài báo khoa học cũng là công việc thông thường của các sinh viên đại học và trợ lý nghiên cứu. Chỉ cần chút rèn luyện, bạn có thể đọc các bài báo khoa học một cách hiệu quả để tóm tắt, lên ý tưởng và hoàn thiện bài viết.
Phần 1 của 3:
Đọc bài báo
Mục đích của phần tóm lược là giúp các nhà nghiên cứu nhanh chóng lướt qua nội dung của cuốn tạp chí khoa học và xác định liệu một bài báo cụ thể có áp dụng được vào công trình của họ hay không. Nếu bạn đang tổng hợp các nghiên cứu về phản ứng miễn dịch của loài gặm nhấm, chỉ qua 100 từ, bạn sẽ biết được liệu một nghiên cứu có thuộc ngành của mình hay không, và các kết luận của công trình đó củng cố hay khác biệt với kết quả nghiên cứu của bạn.
Nhớ rằng phần tóm lược bài báo và bản tóm tắt nghiên cứu là hai văn bản khác nhau, do vậy một bản tóm tắt tương tự phần tóm lược là một bản tóm tắt kém chất lượng. Phần tóm lược đã được cô đọng hết mức, không thể cung cấp đủ chi tiết về công trình nghiên cứu và các kết luận như một bản tóm tắt.
Bạn vẫn cần đọc lại cả bài báo sau khi đã tìm đọc phần kết luận, nhưng chỉ khi nghiên cứu đó có thể sử dụng được. Nếu bạn đang thu thập nghiên cứu, cụ thể là những quan điểm trái chiều, bạn có thể không cần tìm thêm những nguồn củng cố nghiên cứu của mình.
Đặc biệt lưu ý tới một vài đoạn văn mở đầu bài báo. Đây là phần mà khả năng cao tác giả sẽ nêu luận đề cho cả bài viết. Xác định luận đề cũng như những luận điểm và ý chính mà tác giả đang cố chứng minh qua nghiên cứu của mình.
Những từ như giả thuyết, kết quả, điển hình, thông thường hoặc rõ ràng sẽ gợi ý cho bạn về câu luận đề.
Gạch chân, đánh dấu hoặc viết lại luận điểm chính của nghiên cứu bên lề giấy. Tập trung vào ý chính này để bạn có thể kết nối toàn bộ bài viết với ý đó và nắm được mối liên hệ giữa chúng.
Với các ngành nhân văn, đôi khi sẽ khá khó để tìm được một luận đề rõ ràng, ngắn gọn trong bài báo khoa học, bởi những nghiên cứu trong ngành này thường xoay quanh các ý niệm phức tạp và trừu tượng (ví dụ như vấn đề giai cấp trong thơ ca hậu hiện đại hoặc phim về nữ quyền). Trong trường hợp này, hãy cố gắng cụ thể hóa luận đề nhất có thể để hiểu quan điểm của tác giả cũng như những điều họ đang cố chứng minh qua phân tích của mình.
Những mục khác nhau trong một bài báo khoa học thường được đánh dấu bởi các đề mục nhỏ, và chúng đề cập tới từng bước cụ thể hoặc sự phát triển của quá trình nghiên cứu. Các đề mục này thường được in đậm và có cỡ chữ lớn hơn phần còn lại của bài báo.
Lưu ý rằng các bài báo khoa học thường rất khô khan. Liệu bạn có thực sự cần đọc một đoạn văn dài 500 từ trong bài nghiên cứu với nội dung chứng minh công thức của dung dịch glycerine được dùng cho các cá thể ếch? Có thể cần thiết, nhưng khả năng cao là không. Thông thường bạn không cần đọc từng từ của bài báo khoa học, một khi bạn đã lọc được ý chính của bài báo và hiểu được lý do nội dung đó xuất hiện.
Các phần này thường bao gồm mở đầu, phương pháp luận, kết quả nghiên cứu và kết luận, cũng như danh sách tài liệu tham khảo.
Phần 2 của 3:
Lên ý tưởng cho bản nháp
Khi mới bắt đầu, hãy bỏ qua việc lọc thông tin và viết nhanh tất cả những gì bạn nhớ từ bài báo. Cách này sẽ giúp bạn tìm ra điểm chính để tóm tắt.
Tùy từng nghiên cứu, bạn có thể mô tả cơ sở lý luận của nghiên cứu hoặc giả thiết của các nhà nghiên cứu. Trong viết luận khoa học, bạn cần tóm tắt một cách rõ ràng những giả thuyết được các nhà nghiên cứu đưa ra trước khi tiến hành nghiên cứu, cũng như các trình tự được áp dụng trong dự án nghiên cứu. Tổng kết ngắn gọn kết quả thống kê có được và giải thích sơ bộ về những số liệu này trong bản tóm tắt.
Với các bài báo thuộc ngành nhân văn, bạn nên tóm tắt những giả thiết cơ bản cũng như trường phái tư duy của tác giả, bên cạnh các ví dụ và ý tưởng xuyên suốt bài báo.
Đề cập và giải thích bất cứ từ ngữ hay thuật ngữ nào do tác giả tạo ra trong bản tóm tắt.
Theo kinh nghiệm chung, bạn có thể dành một đoạn văn cho mỗi ý chính và viết tổng cộng 500-1000 từ cho bản tóm tắt. Phần lớn các bản tóm tắt sẽ bao gồm một vài đoạn văn ngắn tóm lược từng phần của bài báo.
Phần 3 của 3:
Viết bản tóm tắt
Các bài báo khoa học thường sẽ có phần mở đầu thiết lập cơ sở cho toàn bộ thí nghiệm hoặc nghiên cứu và không đưa ra nhiều thông tin để tóm tắt. Phần này được tiếp nối bởi câu hỏi nghiên cứu và phương pháp thí nghiệm, những mục quan trọng ảnh hưởng tới nội dung còn lại của bài báo.
Không cần đưa toàn bộ chi tiết về phương pháp thí nghiệm vào bản tóm tắt. Phương pháp thí nghiệm nên được rút gọn thành một ý đơn giản để làm rõ cách thức giải quyết câu hỏi nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu thường là dữ liệu đã qua xử lý, đôi khi kèm theo dữ liệu thô trước khi xử lý. Bạn chỉ cần đưa dữ liệu đã qua xử lý vào bản tóm tắt.
Đảm bảo bản tóm tắt đã đề cập tới câu hỏi nghiên cứu, kết luận/kết quả và cách thức đạt được những kết quả đó. Đây là những phần quan trọng của bài báo và không thể thiếu trong bản tóm tắt.
Đôi khi bước này quan trọng hơn khi bạn phải tóm tắt những bài báo trong ngành nhân văn. Ví dụ, với những luận điểm đầy ý tứ về mối quan hệ của nhà thơ George Herbert với các vị thần, việc phân tích chúng bằng câu tóm lược đơn thuần như sau sẽ có lợi cho bài viết của bạn: “Tác giả nhân cách hóa Herbert qua bình luận về nhịp sống hàng ngày thay vì những triết lý của ông ấy”.
Điều này có thể khó đối với những người chưa có nhiều kinh nghiệm viết bài nghiên cứu, tuy nhiên hãy nhớ bỏ qua cái tôi của mình trong bài.
Bài viết gốc: https://www.wikihow.vn/T%C3%B3m-t%E1%BA%AFt-b%C3%A0i-b%C3%A1o-khoa-h%E1%BB%8Dc