Sốc là một tình trạng nguy cấp đe dọa tính mạng do sự gián đoạn lưu thông máu, cắt nguồn cung cấp ô-xy và dưỡng chất đến các tế bào và các cơ quan. Trường hợp này đòi hỏi phải cấp cứu ngay lập tức. Ước tính có đến 20% người bị sốc sẽ thiệt mạng. Việc xử lý càng chậm thì nguy cơ tổn thương vĩnh viễn và tử vong càng tăng. Tình trạng phản vệ, các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng hoặc các phản ứng dị ứng có thể dẫn đến sốc và tử vong nếu không được chữa trị kịp thời.
Phần 1 của 3:
Bắt đầu điều trị

Da lạnh, ẩm ướt, có thể tái xanh hoặc xám
Đổ mồ hôi hoặc da ẩm ướt
Môi và móng tay tím tái
Mạch nhanh và yếu
Thở nhanh và nông
Đồng tử giãn hoặc co lại (đồng tử có thể giãn ra trong trường hợp sốc nhiễm trùng, nhưng co lại trong trường hợp sốc chấn thương)
Huyết áp thấp
Nước tiểu ít hoặc không có nước tiểu
Nếu nạn nhân còn tỉnh, họ có thể biểu hiện thay đổi về tâm thần như mất phương hướng, lú lẫn, hồi hộp, kích động, chóng mắt, váng vất hoặc cảm giác lả đi, yếu sức hoặc mệt mỏi
Nạn nhân có thể kêu đau ngực, buồn nôn và nôn
Mất ý thức

Bạn có thể cứu sống nạn nhân bằng cách đảm bảo trợ giúp y tế đang đến khi bắt đầu chữa trị.
Nếu có thể, duy trì liên lạc với dịch vụ cấp cứu để tiếp tục báo tin về tình trạng nạn nhân.
Làm theo hướng dẫn của người trực tổng đài cấp cứu cho đến khi đội cấp cứu đến.

Quan sát lồng ngực của nạn nhân xem có nâng lên hạ xuống không, kề sát má vào miệng nạn nhân để kiểm tra xem nạn nhân có thở không.
Tiếp tục theo dõi tốc độ hô hấp của nạn nhân ít nhất 5 phút một lần, cho dù họ có thể tự thở được.


Chỉ những người được huấn luyện mới nên dùng thủ thuật CPR cho người lớn, trẻ em và trẻ sơ sinh, do rủi ro gây chấn thương nghiêm trọng và nguy hiểm đến tính mạng.
Hội Chữ Thập Đỏ Hoa Kỳ gần đây bổ sung quy định thực hiện CPR. Điều quan trọng là chỉ có những người được huấn luyện sử dụng các phương pháp mới và máy sốc tim (ADE) nếu có, mới được thực hiện các thủ thuật này.

Đặt nạn nhân nằm ngửa và nâng cao chân lên khoảng 30 cm.
Không nâng cao đầu.
Không nâng cao chân nếu tư thế này gây đau hoặc có thể tổn thương, nên đặt nạn nhân nằm bằng phẳng.

Vì lý do an toàn, có thể bạn cần cẩn thận di chuyển nạn nhân và bản thân mình ra khỏi nơi nguy hiểm. Ví dụ như trên đường cao tốc trong tai nạn xe cộ hoặc ở gần nơi có công trình xây dựng có thể sập hoặc nổ.
Không cho nạn nhân ăn hoặc uống bất cứ thứ gì.

Ép lên vết thương đang chảy máu và băng lại bằng vật liệu sạch nếu có sẵn.


Nới lỏng cổ áo, tháo cà vạt và mở khuy hoặc cắt quần áo chật.
Cởi giày và tháo các trang sức thắt chặt vào người nạn nhân như ở cổ hoặc cổ tay.
Phần 2 của 3:
Theo dõi nạn nhân cho đến khi cấp cứu đến

Nói chuyện với nạn nhân một cách bình tĩnh. Nếu nạn nhân tỉnh táo, việc nói chuyện với họ có thể giúp bạn đánh giá tình trạng của họ.
Tiếp tục cung cấp tin tức cho người trực tổng đài cấp cứu về mức độ ý thức của nạn nhân, tình trạng hô hấp và mạch của họ.

Cứ mỗi vài phút, bạn cần theo dõi mức độ tỉnh táo của nạn nhân cho đến khi cấp cứu đến.

Nếu nghi ngờ chấn thương cột sống và nạn nhân bị nôn hoặc chảy máu từ trong miệng, cần thông đường thở nếu có thể nhưng không di chuyển đầu, lưng hoặc cổ nạn nhân.
Đặt hai tay lên hai bên mặt nạn nhân và nhẹ nhàng nâng cằm họ lên, đồng thời dùng đầu ngón tay mở miệng nạn nhân để thông đường thở. Thận trọng không di chuyển đầu và cổ nạn nhân.
Nếu không thể thông đường thở cho nạn nhân, bạn cần nhờ người giúp đỡ để dùng kỹ thuật “lăn khúc gỗ” lăn nạn nhân nằm nghiêng để ngăn ngừa mắc nghẹn.
Một người giữ đầu và cổ nạn nhân sao cho thẳng hàng với lưng, trong khi một người khác nhẹ nhàng lăn người bị thương nằm nghiêng.
Phần 3 của 3:
Điều trị sốc phản vệ

Da tái, cũng có thể đỏ bừng hoặc có những vùng đỏ lên, phát ban, ngứa và sưng tại nơi tiếp xúc.
Cảm giác ấm.
Khó nuốt, cảm giác có cục u trong cổ họng.
Khó thở, ho, khò khè và thắt ngực hoặc cảm giác khó chịu.
Sưng lưỡi và vùng miệng, nghẹt mũi và sưng mặt.
Chóng mặt, váng vất, hồi hộp và nói líu.
Đau bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy.
Đánh trống ngực, mạch yếu và nhanh.

Sốc phản vệ có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Giữ liên lạc với dịch vụ cấp cứu để được hướng dẫn thêm trong khi xử lý.
Không trì hoãn trong việc gọi cấp cứu, ngay cả khi các triệu chứng có vẻ nhẹ. Trong một số trường hợp, thoạt đầu phản ứng có thể nhẹ, nhưng sau đó trở nên nghiêm trọng và đe dọa tính mạng trong nhiều giờ sau khi tiếp xúc.
Phản ứng ban đầu gồm sưng và ngứa ở nơi tiếp xúc. Nếu là do côn trùng đốt, phản ứng này sẽ xảy ra trên da. Trường hợp dị ứng thuốc hoặc thực phẩm, hiện tượng sưng thường bắt đầu ở vùng miệng và cổ họng và nhanh chóng gây khó thở.

Đây là mũi tiêm cung cấp một liều epinephrine cấp cứu để làm phản ứng chậm lại, và thường được những người biết mình bị dị ứng thực phẩm và ong đốt đem theo mình.
Không cho rằng mũi tiêm này là đủ để ngăn ngăn hoàn toàn phản ứng. Cần tiếp tục xử lý, kể cả việc tìm trợ giúp y tế.

Các kiểu dị ứng phổ biến có thể gây phản ứng phản vệ nguy hiểm tính mạng bao gồm vết ong đốt, vết cắn hoặc đốt của côn trùng như kiến lửa, các thực phẩm như đậu phộng, hạt dẻ, sò ốc, đậu nành và các sản phẩm lúa mì.
Nếu nạn nhân không nói được hoặc không có phản ứng, bạn hãy kiểm tra thông tin tế đeo trên cổ, vòng tay và thẻ y tế trong ví.
Nếu nguyên nhân là do côn trùng hoặc ong đốt, bạn cần dùng một vật cứng như móng tay, chìa khóa hay thể tín dụng để cào ngòi chích ra khỏi da.
Không dùng nhíp lấy ngòi côn trùng ra. Động tác đó sẽ khiến nọc độc tiêm vào trong da.

Không cho nạn nhân ăn hoặc uống bất cứ thứ gì.
Kê cao chân nạn nhân lên khỏi mặt đất khoảng 30 cm và dùng thứ gì đó đắp ấm cho họ, chẳng hạn như áo khoác hoặc chăn.
Nới lỏng trang phục thắt chặt vào người nạn nhân như thắt lưng, cà vạt, quần cài khuy, cổ áo, áo sơ mi, giày và trang sức đeo cổ và cổ tay.
Nếu nghi ngờ bị thương ở đầu, cổ, lưng hoặc cột sống, không kê cao chân của nạn nhân mà nên để họ nằm bằng phẳng trên sàn.

Thận trọng đề phòng tổn thương thêm nếu có nghi ngờ chấn thương cột sống. Nhờ thêm ai đó nhẹ nhàng dùng kỹ thuật “lăn khúc gỗ” để nạn nhân nằm nghiêng bằng cách giữ đầu, cổ và lưng thẳng hàng hết sức có thể.

Cũng cần theo dõi mức độ tỉnh táo của nạn nhân sau mỗi vài phút cho đến khi cấp cứu tới.

Chỉ có người đã được huấn luyện mới nên thực hiện CPR cho người lớn, trẻ em và trẻ sơ sinh do rủi ro gây chấn thương nguy hiểm đến tính mạng.
Hội Chữ Thập Đỏ Hoa Kỳ gần đây bổ sung quy định thực hiện CPR. Điều quan trọng là chỉ có những người được huấn luyện sử dụng các phương pháp mới và máy sốc tim (ADE) nếu có, mới được thực hiện các thủ thuật này.

Chuyên viên y tế sẽ cần bạn cung cấp thông tin quan sát của bạn và các bước mà bạn đã thực hiện để xử lý cấp cứu.
Đừng quên giúp nạn nhân bình tĩnh và trấn an họ về những việc bạn đang làm.
Gọi xe cấp cứu càng sớm càng tốt.
Không bao giờ xử lý một người bị thương ngoài khả năng xử lý của bạn do rủi ro gây ra vết thương nghiêm trọng hơn.
Không thực hiện CPR trừ khi bạn đã được huấn luyện.
Tiếp tục quan sát hiện trường để đảm bảo an toàn. Có thể bạn cần di chuyển nạn nhân và bản thân bạn ra khỏi hoàn cảnh nguy hiểm.
Nếu bạn bị dị ứng do côn trùng đốt, do thực phẩm hoặc thuốc, bạn nên thực hiện các bước để làm vòng cổ, vòng đeo tay y tế, thẻ y tế và đem theo bút tiêm EpiPen có thể sử dụng được.
Bài viết gốc: https://www.wikihow.vn/X%E1%BB%AD-l%C3%BD-tr%C6%B0%E1%BB%9Dng-h%E1%BB%A3p-s%E1%BB%91c